روش تدریس موثر

روش تدریس موثر

این مقاله را با برداشتی آزاد از این منبع نوشته ام

قبلا در مقاله ی راهکارهایی برای جلب توجه دانش آموزان نکاتی گفته ام اما در این مقاله تکنیک هایی به سبک جدیدتر آورده ام

روشی جدید برای تدریس مؤثر

آن‌قدر توجه دانشجویان یا دانش آموزان در کلاس را به خود جلب کنید تا آن‌ها برای بیشتر ماندن در کلاس به شما التماس کنند.

سناریوی زیر را تصور کنید:

اولین روز مدرسه است. دانش آموزان درحالی‌که می‌خندند، حرف می‌زنند و از دیدن هم خوشحال‌اند وارد کلاس می‌شوند.آن‌ها بر سر جای خود می‌نشینند و حتی جای تعجب است که به شما سلام می‌کنند. صداها زیادتر می‌شود و شما همچنان در فکر هستید. برای اینکه توجه آن‌ها را جلب کنم چه‌کاری می‌توانم انجام دهم تا به من گوش بدهند؟ درحالی‌که مردد هستید به همه خوشامد گفته و مثل گذشته, سال جدید را آغاز می‌کنید. درحالی‌که برخی از دانش‌آموزان گوش فرا می‌دهند, واکنشی که انتظار داشتید را دریافت می‌کنید. آرزو می‌کردید که بتوانید به شکلی جالب سال جدید را آغاز کنید و آن‌ها را محو خود نمایید که حتی صدای افتادن یک سوزن را هم بشنوید.

۱- روش تدریس موثر با استفاده از علایق

جلب‌توجه دانش‌آموزان کلاس به این دلیل برای معلمان دشوار است که آن‌ها مرتکب اشتباه درباره موضوع الف می‌شوند. این مشکل وقتی پیش می‌آید که شما درباره موضوع الف تدریس می‌کنید. این موضوع می‌تواند تاریخ، شیمی یا هر مبحث دیگری باشد که در ذهن دارید، وقتی درباره آن حرف می‌زنید، افراد به شما توجه نخواهند کرد.

راهکارش این است که به‌جای تدریس درباره موضوع الف، برای دانشآموز تدریس کنید. به این معنی که دانش‌آموز نیاز دارد تا بلافاصله فایده آنچه را که می‌آموزد حس کند. وقتی فایده چیزی را نشان می‌دهید، علاقه به وجود می‌آورید و وقتی علاقه وجود داشته باشد، توجه جلب می‌شود.

بیایید بلافاصله روش علاقه را آغاز کنیم. همان‌طور که می‌دانید مهم‌ترین بخش تدریس مؤثر نحوه آغاز به کار شماست. اگر اشتباه شروع کنید تقریباً غیرممکن است مجدداً بتوانید توجه دانش‌آموزان را به خود جلب کنید. هیچ‌وقت با اصطلاحات رایجی مثل (خوشامدید) یا (بیایید درس امروز را آغاز کنیم) کلاس را شروع نکنید. به‌جای آن، کلاس خود را با عناوین و مباحث جذابی آغاز نمایید.

۲- روش تدریس موثر با عنوان جذاب

عنوان، یک جمله کوتاه است که فایده اصلی جزئی از کلاس بودن را در بردارد مثلاً به این جمله نگاه کنید، دارید این جمله را می‌خوانید زیرا با عنوانی آغاز شده که توجه شمارا به خود جلب کرده است ((چهار نکته فوری برای معلمان تا توجه دانش‌آموزان را آن‌قدر خوب به خود جلب کنند که آن‌ها برای بیشتر ماندن در کلاس به معلم خود التماس کنند.))

عنوان، یک جمله نویدبخش است. محتوای کار شما چه نویدی می‌تواند به دانش‌آموزان شما بدهد؟ اگر وارد ذهن دانش‌آموزان خود شوید دقیقاً می‌فهمید که آن‌ها چه می‌خواهند، پس به ما اعتماد کنید، آن‌ها تشنه خرد و بصیرت هستند؛ اما آن‌ها نیاز دارند تا ببینند که چگونه محتوای شما برایشان فایده دارد. مثلاً فهمیدن درباره انقلاب به آن‌ها نشان می‌دهد چگونه رهبری موفق و مؤثر باشند، چگونه تغییر بزرگی ایجاد کنند و اصول آغاز نمودن کاری جدید (مثل یک شرکت یا کشور یا برنامه‌ای) را یاد بگیرند. هرچقدر ریاضیات یک دانش‌آموز قوی‌تر باشد (خواه در سطح ابتدایی یا پیشرفته) تحصیل کند بهتر می‌تواند در تجارت‌های خلاقانه و تکنولوژی مؤثر واقع شود.

۳- روش تدریس موثر با احساس درد!

سومین راهکار مؤثر در تدریس این است که دانش‌آموزان درد از دست دادن فایده را حس کنند. دقت کنید که چگونه این مطلب را آغاز کردم. من در آن شرایط دردناکی را متصور شدم که معلمان ناامیدانه در تلاش‌اند تا توجه کلاس را به خود جلب کنند. بعدازاینکه عنوان را مطرح کردم به خاطر این سناریوی دردناک بیشتر جذب آن شدید.

درد همواره تأکیدی برنداشته هاست؛ و لذا اگر توجه، منفعت باشد، نداشتن آن دردآور است. این‌گونه به آن بیندیشید:

  •  اگر دانش‌آموزان شما فاقد محتوایی باشند که می‌خواهند یاد بگیرند، چه تأثیری می‌تواند داشته باشد؟
  • چگونه ندانستن محتوا می‌تواند درنهایت موفقیت آینده شمارا از بین ببرد؟
  • آیا افرادی را می‌شناسید که به این دلیل که دانشی که می‌خواهید بیاموزید را نداشته‌اند شکست‌خورده باشند؟

 

۴- روش تدریس موثر با زمینه سازی

چگونه برای برنامه درسی خود حس پیش‌بینی در دانش‌آموزان ایجاد کنید.

روش فوق یک راهکار تدریس بسیار مؤثر برای شماست.

بیشتر معلمان واساتید سال را با گفتن موضوعی عادی مثل این جمله آغاز می‌کنند: امسال سالی فوق‌العاده خواهد بود، قرار است همه‌چیز در آن یاد بگیرید…

این روش اشتباه است. به‌جای این جمله این‌گونه آغاز کنید تا حرفتانارزش، فایده، درد و فقدان را یکجا داشته باشد و به آن‌یک پیش‌بینی بیفزایید:

…اما شما فقط ۱۴ رمز از رموز رهبری موفق را طی چند ماه خواهید آموخت…

آیا آن را حس کردید؟ آیا در حال حاضر دانشجویان شما نمی‌توانند چیزی یاد بگیرند؟ آیا نمی‌توانند چیزی که می‌خواهند را داشته باشند؟ بسیار عالی است. صد در صد توجه را به خود جلب کردید.

هالیوود را در نظر بگیرید. آن‌ها هیچ‌وقت کل فیلم را اکران نمی‌کنند. این کار خلاف جلب‌توجه مخاطبین است. هر فیلمی که اکران شود ابتدا پیش‌پرده آن نمایش داده می‌شود. شما برای مشاهده یک فیلم به سینما می‌روید و قبل از آغاز آن فیلم، پیش‌پرده پنج فیلم که به‌زودی اکران خواهد شد را تماشا می‌کنید. سپس پیش‌پرده آن فیلم را مجدداً از یوتیوب یا تلویزیون مشاهده می‌کنید و بی‌صبرانه منتظر اکران آن می‌شوید زیرا حدس‌ها و گمان‌هایی درباره آن زده‌اید.

روش تدریس موثر

 

17 thoughts on “روش تدریس موثر

  1. kanani says:

    سلام و درود
    مطالبتون واقعا عالی و کاربردیست.
    من هم در زمینه روش تدریس تعاملی فیزیک فعالیت میکنم.خوشحال میشم از نظرات سازنده شما استفاده کنم.وب سایت من فیزیک آنلاین هست.

  2. sara says:

    سلام و سپاس فراوان از این همه خلاقیت ….واقعا خسته نباشید
    آقای حافظی نژاد آقای مرتضایی من مطالب را خواندم و لذت بردم اما اگر کسی از شما سوال کند که در یک جمله بگویید که چگونه معلمی بسیار دوست داشتنی شوم …شما چی میگید؟

  3. تینا says:

    سلام وتشکر
    مطلب بسیار تازه وکاربردی ای بود
    به امید پیشرفت هرچه بیشتر علم روش تدریس وتشکر از شما مدرس عزیز در این حوزه
    موفق وموید باشید

    • جابر مرتضایی says:

      سرکار خانم تینا سلام
      ممنون از اینکه با ما همراه هستید و اگر سایت روش تدریس را مناسب می دانید با سایر همکاران درمیان بگذارید
      ممنون

  4. میلاد says:

    شبتون بخیر و خدا قوت،
    چه خوبه که اینجا کلی انرژی میگیرم و دقیقا مطالبی که به دنبالشم پیدا میکنم،
    اقای مرتضیایی عزیز، از شماهم سپاسگزارم که با حوصله و عشق پاسخ معلمای عزیزمون رو میدین،:)

    • جابر مرتضایی says:

      سلام جناب آقای میلاد
      از لطف و محبت شما سپاسگزارم
      خوشحالیم مطالب مورد رضایت شما دوست گرامی می باشد و انرژی ما از دوستانی مانند شما هست که خود نیز پرانرژی هستند و این خصوصیت طلایی را به دیگران هم انتقال می دهند
      به امیددیدار

  5. جابر مرتضایی says:

    دوست گرامی سلام
    به شما باید تبریک گفت که اینقدر خوب با دانش آموزان ارتباط گرفتید که شما را بسیار دوست دارند و دوست دارند بازهم پیش شما باشند
    بازی بخش جدایی ناپذیر دانش آموزان دبستانیست و نمی توان توقع داشت که مسائل را جدی بگیرند و اما می شود تمام مسائل جدی را برایشان با بازی تشریح کرد و به روش خود کودکان به آنها آموزش داد
    لطفا پیگیر ایمیل های ارسالی باشید در طی هفته های آینده مطالبی کاربردی در رابطه تدریس با بازی روی سایت قرار خواهد گرفت که می توانید نمونه های عملی را نیز ببینید و در تدریس خودتان پیاده کنید.
    موفق باشید

  6. احمدی says:

    باسلام
    خداقوت.
    راستش دانش آموزای من هم دبستانیا وپیش دبستانیاهستن، بازیگوش هستن به شدت،وبیشترمواقع کلاس روجدی نمیگیرن،منوخیلی دوس دارن،موقع رفتنم همشون التماس میکنن که دیگه اذیتتون نمیکنیم بمونین،من چندین دفعه سعی کردم بابازی توجهشونو جلب کنم.ولی آیاهمیشه میشه ؟

  7. فریبا says:

    به نظر من لذت بخش ترین چیز در دنیا یاد دادن هست واینکه کلام ورفتارت موثر باشد ودیگران مثل الگو به شما نگاه کنند مقاله عالی بود جای این آموزشها خالیه واقعا

    • جابر مرتضایی says:

      سرکارخانم فریبا سلام
      به شما تبریک می گوییم که شما نیز چنین علاقه و حسی نسبت به آموزش دارید
      موفق تر باشید

  8. amnas says:

    جناب حافظی عزیز.با سلام و سپاس .دیروز وقتی معلم ششم رو خسته دیدم بهش گفتم چرا خودتو خسته میکنی دانش آموزان را فعال کن و خودت ناظر و جهت دهنده باش… با تعجب گفت : “یعنی چه!مگه میشه!؟”.
    امروزه با تلاش اساتید فن تدریس آره میشه بشرطی که ما این راه و روشها رو در کلاس بکار بگیریم ….
    یا حق .موفق باشید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *