چگونه برای مخاطبان گرسنه تدریس کنیم؟

نخوردن صبحانه اثرات منفی بر یادگیری دانش آموزان برجای می گذارد و در نتیجه بر اثر مختل شدن فعالیت طبیعی مغز، یادگیری و تمرکز حواس کاهش می یابد. با حذف صبحانه وعده های غذایی مواد مغذی که در این وعده دریافت می شود، در وعده های دیگر جایگزین نخواهد شد و فرد را دچار کمبود کالری، ویتامین ها و املاح می کند. کمبودهای تغذیه‌ای در سنین کودکی از جمله کمبود ریز مغذی‌ها مانند آهن و روی می‌تواند منجر به کاهش قدرت قدرت یادگیری و افت تحصیلی در دانش‌آموزان شود. دانش آموزان درسنین رشد هستند و به همین دلیل برنامه غذایی روزانه آن ها باید به گونه‌ای تنظیم شود که مواد مغذی مورد نیاز برای رشد جسمی و کارایی ذهنی تامین گردد.

با توجه به این که بیشترین زمان فعالیت ذهنی دانش‌آموزان و یادگیری مطالب درسی صبح است، نخوردن صبحانه سبب کاهش توان ذهنی شده، میزان یادگیری آن ها را به ویژه در درس‌هایی که به تفکر نیاز دارند، کاهش می‌‌دهد. کودکانی که صبحانه می‌خورند، حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد انرژی روزانه خود را از طریق صبحانه تأمین می‌کنند؛ آنان در انجام تکالیف ریاضی کارایی بیشتری دارند و قدرت خلاقیت و ابتکارشان افزایش می‌یابد. چنین دانش‌آموزانی هیچ گاه دچار افت تحصیلی نمی‌شوند.

 از این رو خداوند در آیه ۱۱۲ سوره نحل از گرسنگی به عنوان یک بلای اجتماعی سخن به میان آورده و رفع آن را نشانه عنایت الهی و موجب شکرگزاری دانسته است. (شعراء، آیه ۷۹؛ قریش، آیات ۳ و ۴)

در ادامه راهکارهایی برای تدریس به دانش آموزان گرسنه و راهکارهایی برای جلسات بعد ارائه می دهیم:

چهار گام  عملیاتی برای تدریس در همان جلسه:

گام اول :اول از همه باید بدانیم که کدام دانش آموزان گرسنه اند

گام دوم:در گام بعد باید ببینم که آیا واقعا دانش آموزان گرسنه اند یا این گرسنگی کاذب است؟

گام سوم:درگام سوم باید این مشکل گرسنگی  را رفع کنیم

گام چهارم:انتخاب روش تدریس کاملا جذاب و شاد

گام اول :

اول از همه باید بدانیم که کدام دانش آموزان گرسنه اند.

در مقاطع پایین بایک سوال ساده می توانیم افراد گرسنه را شناسایی کنیم اما معمولا در مقاطع بالاتر ، دانش آموزان از گفتن اینکه گرسنه هستیم امتناع می کنند پس باید از روی علائم( مانند :دل درد، حواس پرتی ،خواب آلودگی ، کسلی و کاهش انرژی ) شناسایی کنیم.

گام دوم:

در گام بعد بایدببینم که آیا واقعا دانش آموزان گرسنه اند یا این گرسنگی کاذب است؟

اکادمی آمریکایی پزشکان خانواده  علائم «گرسنگی کاذب» را این چنین معرفی کرده است:
– گاهی تشنگی علائمی شبیه به گرسنگی دارد.
– ولع برای خوردن یک غذا یا خوردنی خاص در دانش آموز احساس گرسنگی کاذب بوجود می‌آورد.
– وجود احساساتی چون عصبانیت، تنهایی و افسردگی نیز می‌تواند در دانش آموز گرسنگی کاذب ایجاد کند.
– قرار گرفتن در یک جمع دوستانه یا برنامه اجتماعی گاهی دانش آموز را به خوردن غیرضروری ترغیب می‌کند.
– رسیدن ساعت معمول غذا خوردن نیز عامل دیگری است که در دانش آموز گرسنگی کاذب ایجاد می‌کند در حالی که ممکن است واقعا گرسنه و نیازمند به غذا نباشند. این حالت در ساعات کلاسی نزدیک به وقت ناهار زیاد دیده می شود.

گام سوم:

درگام سوم باید این مشکل گرسنگی  را رفع کنیم.

هرگز دانش آموز گرسنه بازدهی خوبی ندارد و اگر بی اعتنا به این قضیه تدریس را ادامه دهید مطمئنا با شکست مواجه خواهید شد.

اما برای رفع گرسنگی دانش آموزان در همان جلسه چه کار کنیم؟

کَلک  اول: همان طور که سر کلاس هستید اگر امکان دارد با اس ام اس موضوع را به مدیر اطلاع دهید و بخواهید کمی خوراکی تهیه کند.

کَلک دوم: زیاد منتظر جواب مدیر نباشید! از سایر دانش آموزان بخواهید اگر خوراکی همراه دارند به دانش آموزان گرسنه بدهند.

کَلک سوم : یک تکلیف به دانش اموزان بدهید . از نماینده کلاس بخواهید تا به جای شما کلاس را کنترل کند. خودتان دست به کار شوید و به دنبا ل خوراکی بروید . حواستان باشد وقتی برگشتید مدرسه تعطیل نشده باشد!

گام چهارم:

انتخاب روش تدریس کاملا جذاب و شاد

• هنگامی که بچه ها گرسنه اند از تدریس مطالب مشکل و کسل کننده بپرهیزید.
• به مرور مطالب قبلی  و رفع اشکال بپردازید.
• به مسائل جذاب اجتماعی حتی خارج از حوزه ی درسی بپردازید
• بگویید من صبحانه خورده ام و بسیار پرانژری هستم اگر شما هم صبحانه می خوردید مثل من پر انرژی بودید.(البته در کلاسی که دانش آموزان به خاطر فقر مالی گرسنه هستند گفتن این جمله ممنوع است)

راهکار هایی برای جلسات بعد که دیگر مشکل “گرسنگی” به وجود نیاید:

هرگز دانش آموز  را به خاطر صبحانه نخوردن تنبیه نکنید

خودتان به والدین  دانش آموز زنگ بزنید ودلیل صبحانه نخوردن را جویا شوید(شاید واقعا شرایط برای صبحانه خوردن فراهم نبوده)

این راهکار ها را به مادر دانش آموز بگویید:

• اگر تاکنون برای خوردن صبحانه اسرار می کرده اید و فرزندتان صبحانه نمی خورده از این بعد اسرار نکیند.
• اگر تاکنون برای خوردن صبحانه اسرار نمی کرده اید و فرزندتان صبحانه نمی خورده از این به بعد اسرار کنید.
• اگر پدر شب دیر از سرکار می آید نیاز نیست همه دور هم شام بخورید. سرشب شام فرزندتان را بدهید تا صبح برای صبحانه اشتها داشته باشد.
• صبحانه را تزیین کنید.
• در کنار هم صبحانه بخورید.
• صبح زود تر از خواب بیدار شوید تا زمان لازم برای صبحانه خوردن وجود داشته باشد.
• اگر دانش اموز از سرویس مدرسه جا بماند بهتر از این است که گرسنه در مدرسه حاضر شود.
• به فرزندتان اجازه دهید تا در برنامه ریزی صبحانه کمکتان کند.
• اگر از ترس رفتن به صف نان از صبحانه خوردن امتناء می کند  گاهی صبحانه ای با نان های صنعتی یا بدون نان تدارک ببینید.
•  به او اجازه دهید که در تنظیم برنامه هفتگی صبحانه کمک کند
• به او اجازه دهید در خریدن لوازم صبحانه شما را همراهی نماید.
• در نوع غذاها تنوع داشته باشید و هرچند وقت یکبار خوردنی های جدیدی را به برنامه صبحانه اضافه کنید.