شش دام که مدرسان با معلومات بالا در آن گرفتار میشوند
اگر حس میکنیم درزمینهی تخصصی خودمان خیلی اطلاعات داریم، ممکن است در زمان تدریس دچار یک یا چند مورد از خطاهای زیر بشویم مورد.
خطای ششم خیلی شایعتر است.
خطای اول: تحمیل اضافهبار
گاهی برخی مدرسان فکر میکنند هر آنچه خودشان میدانند را باید منتقل کنند. برای همین شروع میکنند به بمباران محتوا. گاهی این محتوا خیلی زیاد است و یادگیری را برای مخاطب سخت و گاهی غیرممکن میکند.
حجم زیاد محتوا باعث ایجاد استرس در مخاطب ما میشود.
البته همیشه هم اینطور نیست!
گاهی اوقات مخاطب شما دوست دارد شما بار اضافی بر او تحمیل کنید! ولی شما یا نباید تسلیم شوید یا اینکه راهکاری جدید اتخاذ کنید! در ادامه توضیح میدهیم:
مثلاً کسی از شما خواسته است بهصورت خصوصی برایش تدریس کنید و چون پول زیادی داده توقع دارد حجم زیادی از محتوا را تدریس کنید. درست مثل وقتیکه شاگرد شما به رستوران میرود و تا آنجا که میتواند میخورد. او نمیداند که این کار برایش ضرر دارد. شما در این مواقع دو راه دارید
۱- اینکه محتوای بهاندازه تدریس کنید و تسلیم نشوید. ولی ممکن است مخاطب شما فکر کند شما دارید کمکاری میکنید.
۲- شرایطی برای مرور اطلاعات بعد از جلسه را فراهم کنید؛ یعنی اطلاعات را بهصورت زیاد و فشرده تدریس کنید ولی بعداً بهصورت تلفنی، ایمیلی و یا حتی از طریق تلگرام و سایر شبکههای اجتماعی درسها را با یکدیگر مرور کنید.
خطای دوم: تحقیر مخاطب
برخی فکر میکنند چون زیاد میدانند میتوانند دیگران را تحقیر کنند. در دنیای این افراد آدمها به دودسته تقسیم میشوند:
- دستهی اول: آنها که میدانند
- دستهی دوم: احمقها
و این درست نیست. این افراد مغرور فراموش میکنند که هر انسانی ابتدا نمیداند و بعد با آموزش یاد میگیرد.
جالب اینجاست این افراد حتی گذشتهی خودشان را هم فراموش میکنند و تصورشان این است که از همان ابتدا همهچیز را میدانستهاند. پس ما یادمان باشد اگر متخصص یکرشته هستیم باید به مخاطبان خودمان که هیچچیز نمیدانند احترام بگذاریم و با صبر و مهربانی برای آنان تدریس کنیم.
خطای سوم: زیاد و سطحی
گاهی کسانی که خیلی معلومات دارند، شروع میکنند به گفتن مطالب زیاد و پراکنده. آنها به هر سؤالی جواب میدهند و از هر موضوعی صحبت میکنند.
شاید کلاس این افراد متنوع باشد ولی بازدهی کافی را ندارد. چون مخاطبان بعد از کلاس با خودشان فکر میکنند که ما چه چیزی یاد گرفتیم؟ و ممکن است جوابی برای آن پیدا نکنند!
بهتر است بهجای گفتن مطالب بسیار زیاد و سطحی، مطالب کمتر و عمیقتری بگوییم. برای عمق بخشیدن به محتوا می توانید از روش تدریس بحث کلاسی و پرسش و پاسخ استفاده کنید.
خطای چهارم: انتظارات زیاد و تکالیف سنگین
توقع بیجا داشتن یکی دیگر از خطاهایی است که افراد بامعلومات زیاد ممکن است دچار آن بشوند.
در هنگام گفتن تکالیف باید سطح و نیاز مخاطب خودمان را در نظر بگیریم. اگر تکالیف بهصورت غیرمنطقی زیاد باشند مشکلات زیر به وجود میآید:
- استرس و فشار روانی شدید به شاگردان
- بررسی و نمره دادن سخت و وقتگیر میشود
- رعایت عدالت در نمره دهی سخت میشود
- باعث ایجاد مقاومت در انجام تکلیف میشود (شاید ترجیح بدهند اصلاً تکلیف را انجام ندهند)
- احتمال تقلب زیاد میشود
خطای پنجم: سرعت زیاد در تدریس
چون برخی افراد بامعلومات بالا میخواهند همهچیز را بگویند معمولاً وقت کم میآورند، پس برای جبران کمبود وقت، سرعت تدریس را زیاد میکنند. این افزایش سرعت به حدی میرسد که اصل آموزش را دچار مشکل میکند.
البته سرعت خیلی آهسته هم ضررهای خودش را دارد. مثلاً کسانی که زودتر یادمی گیرند دوست دارند سرعت تدریس بیشتر باشد.
این شما هستید که باید سرعت مناسب برای تدریس خودتان را کشف کنید. بهطوریکه نه شاگردان ضعیف عقب بمانند و نه شاگردان قوی خسته شوند.
۶- خطای ششم: عدم تکرار
افرادی بامعلومات بالا فقط دوست دارند اطلاعات جدید بدهند و مرور کردن خوششان نمیآید. این افراد اعتقاددارند که خود مخاطبان باید بروند و مباحث را مرور کنند؛ اما مرور و تکرار دستهجمعی گنجی بزرگ است که نباید از آن صرفنظر کنیم.
همهی ما میدانیم که: فقط قسمت بسیار کوچکی ازآنچه فقط یکبار خواندهایم یا شنیدهایم را حفظ میکنیم
پس تکرار و مرور ضروری است
نتیجهگیری:
برای اینکه مخاطب شما بر مطلبی تسلط پیدا کند باید مفاهیم کمتری را بهصورت عمیق تدریس کنید و طی زمان آنها را تکرار کنید. این تکرار آنقدر باید زیاد باشد تا ملکهی ذهن مخاطب ما شود و بر محتوا تسلط پیدا کنند.
وقتی کسی بر چیزی مسلط شد میتواند خلاق باشد و چیز جدیدی به آن اضافه کند
محمد حافظی نژاد
متاسفانه زیادی استاد های ما در مکتب این خطا ها را انجام میدهد.
چیز ما میتوانیم خود سازی است.???
سلام جناب حافظی نژاد گرامی
مطالب بسیار مفید بود. نتیجه گیری خوبی انجام شد.
تشکر از شما
درود بر شما استاد عزیز مطالب سایت فوق العاده عالیست دست مریزاد سیستم آموزشی کشور ما به روشنفکرانی چون شما نیاز دارد سربلند ، موفق و سلامت باشید متشکرم
سلام دوست عزیز از همراهی و لطف شما بی نهایت سپاسگزارم
موفق باشید
باسلام ممنون ازمطالب مفید وارزشمندشما
لطفا درباره ی روش های تدریس جدید درپایه ی اول دبستان هم منابع جدیدمطالعاتی ومطالب جدید ارائه بفرمایید.
خداقوت
سلام خدمت اقای حافظی نژاد عزیز وهمه ی دوستانی که این وب سایت را دنبال می کنند.
مطلب بالا جالب بود من استفاده بردم.بابت همه ی مطالب خوبی که ارایه می کنید ازتون تشکرمیکنم.
ازخدای مهربان عمرباعزت وطولانی درسلامت کامل را برای این استادعزیز خواستار.
دوست عزیز من واقعا از شما بدلیل در اختیار گذاردن اطلاعات بدون چشم داشت، تشکر می کنم. من هنوز معلم نشدم اما گفتم از مطالب شما استفاده کنم و خودم را مجهز کنم تا در حین تدریس دچار مشکل نشوم. دوست من از شما می خوام اگر اطلاعاتی راجع به چگونگی مطالعه و چگونگی ارائه مطالب دارید به ما بدهید. مشکل من این است که اطلاعات زیادی دارم و همیشه هم از همکلاسی هایم بهتر و بیشتر می دانستم اما نمرات خوب کسب نمی کردم . نمی دانم مشکل من در مطالعه است یا در ارائه مطلب در برگه امتحان.
سلام
با تشکر از شما استاد و دوست گرامی
ممنون از مطالب شما .
اگر امکان دارد از مطالب ومقالات دوستان نیز با همکاری خودتان جهت چاپ در ژورنالهای داخلی ویا خارجی استفاده کنید. با تشکر
سلام استاد حافظی عزیز
مطالب بسیار مفید و کاربردی رو بیان کردید
یکی از وظایف اصلی مدرس بروز بودن و شناسایی این خطاها است که در پیشرفت فراگیران نقش اساسی دارد.
ممنونم از شما
I managed to get this from the mail about a couple weeks ago and I have come across a reliable stop by my blood pressure levels since that time. I am a lot more energetic and happier. Its amazing because I started taking these caps with my new exercise plan and my road to health looks considerably more promising. Awesome find!
به نام خدا
درود
جناب آقای حافظی نژاد ریزه کاری های درست و به جایی را بیان فرمودید.
بسیار سپاسگزارم
ممنونم از مقاله خوبتون. برای من خیلی مفید بود
سلام جناب آقای قربانی
ممنون از همراهی شما
سلام
مطالب بسیار خوب و مفیدی بیان شد و به نکات مهمی اشاره شد که مدرسان عزیز می بابیست به این نکات توجه بیشتری داشته باشند تشکر از مطالب مفیدتان
سلام جناب آقای بشیری
از توجه شما به این مطلب سپاسگزارم
سلام استاد گرامی
موضوع تدریس از اون موضوعات خیلی حساس است و بسیار نیاز به تخصص داره چرا که در هر لحظه با چندین ذهن مواجه هستید که باید طوری تدریس کنید که بهترین راندمان رو داشته باشید.
مطلب بالا خیلی عالی و ناب بود و به خوبی یکی از بدترین دامها برای مدرس رو تشریح کرد.
ممنون.
سلام جناب آقای روشنگر ممنون از شما
خوشحالم که مورد پسند شما واقع شده است
I recently came across your post and also have been reading through together. I want to convey my personal appreciation of your composing skill and capability to make visitors study right from the start to the finish. I would like to read newer articles and also to reveal my thoughts with you.