ما در دو قسمت به روش های ارزشیابی دانش آموزان می پردازیم. این قسمت اول مقاله است برای خواندن قسمت دوم روی  روش های ارزشیابی دانش آموزان-قسمت دوم کلیک کنید.

هدف نهایی تدریس دقیقاً خود تدریس است، نه ایستادن جلوی اتاق و صحبت کردن.

اما گاهی اوقات صحبت کردن از تدریس راحت‌تر است، مخصوصاً زمانی که قرار باشد حجم زیادی از عناوین درسی را در مدت‌زمان کوتاهی پوشش دهیم.

ما امیدواریم دانش‌آموزان درس را (اگر نگوییم در همان لحظه) حداقل تا قبل از زمان امتحان فرا گیرند و نتایج آن‌ها به‌گونه‌ای باشد که ما احساس کنیم کار خود را به‌درستی انجام داده‌ایم.

مشکل اصلی از اینجا ناشی می‌شود که برای سنجش یادگیری از این آزمون‌ها استفاده می‌کنیم. ما معمولاً بعد از نمره دادن به آزمون‌ها، نقاط ضعف و اشتباهات دانش آموز را رفع می‌کنیم، درحالی‌که آن زمان برای ایجاد علاقه‌مندی در دانش‌آموز بسیار دیر است.

این بدان معنا است که باید در روش های ارزشیابی دانش آموزان در حین برگزاری کلاس، بازنگری شود.

از میان روش های ارزشیابی دانش آموزان ، مؤثرترین راه این است که این بررسی در همان زمان تدریس انجام شود. درخواست از دانش‌آموزان برای پر کردن یک پرسشنامه و موکول کردن رفع اشکال به کلاس بعدی، کارایی خاصی ندارد

(در همین رابطه مقاله کلاس معکوس را مطالعه کنید)

چراکه دانش‌آموزان از مطالب قبلی فاصله گرفته‌اند. شما باید از لحظه‌هایی که در آن قرار دارید، حداکثر استفاده را ببرید. اگر دوست دارید به جای حرف زدن مطلق، بیشتر وقت خود را صرف تفهیم مطالب به دانش‌آموز کنید، به‌محض اینکه اولین نشانه در چهره یک دانش‌آموز نمایان شد، باید یادگیری او را بسنجید.

 روش‌ های ارزشیابی دانش‌ آموزان

۱.از طرح سؤالات بله / خیر خودداری کنید.

یکی از روش های ارزشیابی دانش آموزان این است که از طرح سؤالات بله خیر مثل: «آیا این معنا و مفهومی دارد؟» پرهیز کنید. در پاسخ به این سؤالات، دانش‌آموزان جواب بلی می‌دهند. برای اینکه دانش‌آموزان بتوانند ایده‌های شما را به‌خوبی دریافت کنند از سؤالات جهت‌دار استفاده کنید تا دانش‌آموزان بتوانند از دانش قبلی خود استفاده کنند.

در همین رابطه مقاله روش درست سوال پرسیدن را مطالعه نمایید

۲. از دانش‌آموزان بازخورد بگیرید.

در مدت ۵ دقیقه پایانی کلاس از دانش‌آموزان بخواهید مطالب تدریس شده را بازگو کنند و آنچه را فراگرفته‌اند بر روی کاغذ بنویسند. سپس از آن‌ها بپرسید که چگونه این مطلب یا مهارت را در یک محیط عملی به کار خواهند گرفت.

۳.کوئیز بگیرید.

برای درک و تفهیم بهتر مطالب در پایان هر کلاس کوئیز بگیرید.

۴.از دانش‌آموزان بخواهید مطالب را جمع‌بندی کنند.

جمع‌بندی مطالب توسط دانش‌آموز یکی از ساده ترین روش های ارزشیابی دانش آموزان به شمار می‌رود.

۵.از علائم و اشارات دستی استفاده کنید.

برای رتبه‌دهی یا بررسی میزان درک محتوا توسط دانش‌آموز؛ می‌توان از اشارات دستی استفاده کرد.

دانش‌آموزان با استفاده از ۵ انگشت خود علامت‌دهی می‌کنند. مثلاً نشان دادن ۵ انگشت می‌تواند به معنای حداکثر یادگیری و ۱ انگشت به معنای کمترین سطح یادگیری مطلب باشد.

این روش مستلزم مشارکت همه دانش‌آموزان بوده و به معلم امکان می‌دهد یادگیری دانش‌آموزان را در یک کلاس بزرگ و شلوغ بررسی کند.

من (محمد حافظی نژاد) این کار را در کارگاه ها و همایش های روش تدریس انجام می دهم. البته اگر تعداد افراد بیش از ۲۰ نفر باشند فقط از دو عدد استفاده می کنم تا کار سریع تر و راحت تر شود.

۶.کارت‌های پاسخ

از کارت‌های نمایه، وایت بورد، تخته‌های مغناطیسی و مواردی از این قبیل را می‌توان برای نشان دادن پاسخ دانش‌آموزان به سؤالات مطرح‌شده توسط معلم استفاده کرد. معلم با به‌کارگیری این ابزارها می‌تواند پاسخ‌های ارائه‌شده توسط هر دانش‌آموز را در حین تدریس یادداشت کند.

۷.تکنیک چهارگوشه

روش چهارگوشه یک تصویر فوری و ساده را از درک و فهم دانش‌آموز ارائه کرده و به دانش‌آموز فرصت حرکت و جابجایی می‌دهد به‌طوری‌که در همان حال، معلم بتواند یادگیری وی را مورد ارزیابی و نظارت قرار دهد. معلم سؤال یا جمله‌ای را طرح می‌کند.

سپس دانش‌آموزان به سمت یکی از چهار کنج کلاس حرکت می‌کنند تا بدین‌وسیله پاسخ خود را نشان دهند. هر کنج کلاس می‌تواند معنای خاص خود را داشته باشد. مثلاً: کاملاً موافقم، تا حدی موافقم، مطمئن نیستم، کاملاً مخالفم.

۸.تفکر یک‌نفره / تبادل دو نفره / اشتراک با جمع

به دانش‌آموزان چند دقیقه فرصت دهید که درباره سؤال طرح‌شده فکر کنند. سپس از آنها بخواهید با فرد کناری خود افکارشان را با هم مبادله کنند؛ در نهایت به آنها بگویید آموخته‌های خود را با کل کلاس به اشتراک بگذارند.

۹.سرودخوانی

دانش‌آموزان متن را علامت‌گذاری می‌کنند تا یک مفهوم خاص را شناسایی کنند و با بلندخوانی متن علامت‌گذاری شده هم‌صدا با معلم، با سایر دانش‌آموزان هم‌آهنگ شوند.

این استراتژی به دانش‌آموزان کمک می‌کند شیوایی و روان‌خوانی خود را بهبود بخشیده، بین خواندن سؤالات و جملات تفاوت قائل شوند و جمله‌بندی، تعیین آهنگ حرکت و مکالمه کردن را تمرین کنند.

منبع: برداشتی آزاد از مقاله روش های ارزشیابی دانش آموزان از وبسایت opencolleges